Beusichem Betuwe

Dit project gaat over vier hectare grasland dat vroeger een kersenboomgaard was. Ook liepen er eerst paarden van de buren op. Op het perceel bevinden zich ook het woonhuis en een grote schuur. Het terrein is 100 meter breed, 450 meter diep en heeft een zware kleigrond. Het ligt in het buitengebied van Beusichem, vlakbij de Lek in de Betuwe, Gelderland.

De wens was om het ongebruikte land om te bouwen naar een permacultuur landschap met onder andere een voedselbos, vijver, varkens, groot gewas en moestuin.

Inhoud van het ontwerp- en adviesrapport

een vijver
een voedselbos
ruimte voor de schapen
een varkensterrein en verblijf
glooiingen met blote voetenpad
een poel
een meente; een coöperatieve moestuin
een privé moestuin
ruimte voor groot gewas
een composteersysteem
een mini-camping

Het project startte begin 2014 met het aanvragen van de vergunningen. Ook haalden we de paarden van het land om het samenpersen van de grond te stoppen. Vervolgens zaaiden we het land in met groenbemesters en in 2015 werden de vijver, het varkensverblijf, de poel en de wallen gegraven. Daarnaast werden de paden voor de tractor gemarkeerd. Ook hebben we 3.000 bomen geplant via een subsidietraject om oude hoogstamfruitbomen terug te brengen. Inmiddels grazen er schapen en maaien en bemesten ze de grond op een natuurlijke wijze. De bodem heeft in korte tijd al een verbetering laten zien door de diversiteit aan grassen, klaver en het verdwijnen van distels. De komende jaren zal het project stapsgewijs verder groeien en bloeien.

Opdrachtgever Jolanda Verburg over het permacultuur project in Beusichem:

In 2010 zijn wij gestart met het nadenken over wat wij met onze vier hectare eigen grond zouden kunnen doen. Na wat studie besloten wij onze grond om te vormen tot een permacultuur landschap. Bor Borren woonde toentertijd bij ons in het dorp dus hebben wij hem benaderd om ons te helpen met ons plan. Hij heeft de samenstelling en ligging van ons landschap onderzocht en daarvoor een ontwerp gemaakt.

Wij wonen op de stroomruggen van de Lek in het Limesgebied en dit betekent dat er opgravingen uit de Romeinse tijd in de grond kunnen zitten. Hierdoor was het graven van een vijver niet toegestaan. Het plan van Bor hebben wij voorgelegd aan de gemeente, wat met gemengde enthousiasme werd ontvangen. Vanuit Ruimtelijke Ordening (RO) werden bezwaren opgeworpen, maar mensen die vernieuwing van het rivierenlandgebied omarmen waren vóór en hebben ons geholpen bij de realisatie.

Archeologisch onderzoek

Pas na het uitvoeren van een archeologisch onderzoek kon het plan in behandeling worden genomen. Omdat de uitkomst geen bijzonderheden liet zien, is het grootste gedeelte van het plan door de gemeente goedgekeurd, ook de vijver. Helaas hebben onze buren bezwaar gemaakt tegen de aanleg van de vijver, waardoor het project een jaar vertraging opliep.

Bij de uitwerking zijn wij enigszins afgeweken van het advies van Bor met betrekking tot de voorgestelde soorten en diversiteit in aanplant van het voedselbos. Door het enthousiasme van de gemeente was ook Landschapsbeheer Gelderland geïnteresseerd geraakt in onze plannen waardoor we een subsidie hebben gekregen. De enige voorwaarde voor de subsidie was dat de aanplant van bomen en struiken van nature in het Betuwse landschap moesten voorkomen, en deze bomen en struiken kwamen niet allemaal overeen met het advies van Bor.

Ons permacultuur landschap bevat een grote vijver en een door wallen beschutte paddenpoel. Inmiddels zijn zo’n 100 hoogstamfruitbomen aangeplant, allemaal enkele soorten van zowel oude als nieuwe rassen, waarmee de cultuurhistorische waarde van het rivierenland wordt benadrukt. In totaal zijn ongeveer 3.000 bomen en struiken aangeplant waaronder knotwilgen en meidoornhagen, die van oudsher onderdeel zijn van het rivierenlandschap.

Over de samenwerking met Bor

Wij hebben heel prettig met Bor samengewerkt. Hij heeft onze wensen en eisen perfect verwerkt in het plan. Zelf hadden wij dit niet zo kunnen bedenken omdat de kennis van landschapsinrichting en permacultuur complexer is dan wij dachten. Het advies om zo dicht mogelijk bij het huis meer gestructureerd te werk te gaan en verder weg de natuur de vrije hand te geven, is een goede keuze. Ook het advies om een beschutting rondom de paddenpoel te maken is heel welkom gebleken. Wij kunnen daar nu zacht en kwetsbaar fruit kweken. Ook is de plek geschikt als picknickplaats en als kampeerplek voor familie en vrienden. Zelf geef ik er bij goed weer yogales.