Een voedselbos of eetbare bostuin is een productief bos met eetbare, meerderjarige gewassen. Het is geen natuurlijk bos, maar ook geen boomgaard. Er is ook veel diversiteit met als doel om een duurzaam ecosysteem te creëren. Het is opgebouwd uit zeven lagen:
- Grote bomen (7 meter en hoger: hoogstam fruitbomen, notenbomen)
- Kleine bomen (laagstam fruitbomen)
- Struiken (zacht fruit)
- Kruidachtige planten (eenjarige en meerderjarige groenten, bloemen)
- Klimplanten
- Bodembedekkers
- Wortelgewassen (met paddenstoelen)
De natuur heeft de automatische neiging om land te laten begroeien en de aarde te bedekken. Op de lange termijn zal er op die manier een bos ontstaan dat zichzelf kan onderhouden. Dus hoe minder natuurlijke vegetatie op de grond, hoe meer arbeid de mens moet verrichten om het land te onderhouden. We maken van een bos een boomgaard, van een boomgaard maken we weilanden en van weilanden maken we een akker. Een voedselbos heeft het doel om de natuur onderhoud en productie te laten doen, zodat de mens zo min mogelijk arbeid hoeft te verrichten. Het enige werk dat dan nog overblijft is het oogsten. Op deze manier kunnen we als mens met de natuur werken, in plaats van ertegen.
Zonder menselijke bijdragen heeft de natuur zo’n 100 jaar nodig om van een kaal stuk grond een bos te maken. Maar, als wij de wetmatigheden van de natuur volgen lukt dit in samenwerking al in 10 jaar. Wij kunnen een verschil maken, zodat de natuur ons terug betaalt met een overvloed aan voedsel. Een voedselbos past daarmee uitstekend in de permacultuur.
Wanneer permacultuur het over een voedselbos heeft, spreekt men in de agro-ecologie over agro forestry. Wikipedia noemt agro-ecologie een concept dat landbouwtechnieken en wetenschappen gebruikt voor betere landbouw en meer biodiversiteit. Beide systemen zijn nagenoeg gelijk aan elkaar. Echter, de terminologieën verschillen. De wetenschappelijke kant gebruikt de agro-ecologie als alternatief voor de reguliere landbouw. Aan de Wageningen Universiteit is agro-ecologie zelfs een specialisatie.
Het voedselbos leeft!
Er is in Nederland inmiddels 100 hectare aan voedselbos aangeplant! Dit is te zien op de voedselbossenkaart. Er zijn veel particuliere initiatieven en gemeentes bieden steeds meer ondersteuning. Wanneer je beschikking over voldoende kennis, kunde en ervaring hebt, kun je je eigen voedselbos gaan aanleggen!
Meer lezen over voedselbossen